«Пошорованы» удвойны звізды створили комфортны условія про екзопланеты

У гляданцї обываных екзопланет незгодно лишати з вида кандідатів у сістемах із двох і бівше звізд. Але ці має тото змысл, тадь ґравітаційны условія в такых сістемах годно быти барз дестабілізуючіма?

«Пошорованы» удвойны звізды створили комфортны условія про екзопланеты
Ґазовый ґіґант у сістемі із двома звіздами в образчіку умілника. Можно, так вызерать сістема DS Tuc, описана авторами нового зглядованя. Жерело: T.Pyle/JPL-Caltech/NASA

Міджінародна ґрупа ученых із Єльской універзіты (США) і Массачусетського технолоґічного інстітута (США) перестудіовала обертаня й орбіталный рух у сістемах із дакількыма звіздами і як мінімум єднов планетов. Як провказали авторы зглядованя, удвойны звізды цїлком способны підтримовати «порядок» у своїх сістемах. Кількость підтвердженых планет ся выраховує тісячами, але про зглядованя підыйшли лем сістемы з квалітетныма даныма, што ся тыче орбіт і напряма властного обертаня звізд і їх планет.

Порядок і хаос

Учены порівнали даны змерьковань подля дакількых каталоґів, включуючі архів екзопланет NASA, каталоґ TEPCat і каталоґ обзора Gaia DR3. Так они выдїлили приблизно півсто одповідных сістем, переважна векшына котрых ся складують із двома звіздами. У вшыткых ся екзопланета обертать коло єдной із звізд, а друга звізда є на оддалености. Дале про вшыткы тоты сістемы зглядователї збудовали тридімензіоналны ґеометричны моделы. Резултаты новой роботы мож найти ту в журналї The Astronomical Journal.

Ілустрація конфіґурацій обертаня й орбіт удвойных звізд (злїва). На першій «пошорованы» й обертаня, й орбіты, на другій ся не збігають орбіты, на третїй — обертаня. Девять «пошорованых» сістем, описаных у рамках той роботы (справа) / Жерело: Rice et al. The Astronomical Journal (2024)

Так учены найшли вісїм «пошорованых» сістем, у котрых ся звізды в планеты обертають і рухають ся в єднім напрямі і єдній плоскости. О єдній з них — Qatar-6 — было знатно і скорше. Сїм планет они описали першый раз: CoRoT-2, DS Tuc, HAT-P-1, HAT-P-22, HD 189733 з удвойныма звіздами і V1298 Tau з утройнов звіздов. У послїднїй «пошорованы» дві звізды й екзопланета.

Щі єдна так звана «ідеална» (то єсть, у такій сістемі мож найти єдну планету, на котрій єствують будовляны блокы про жывот) сістема была найдена й описана іншов ґрупов ученых у часї роботы над тым зглядованём, і авторы включили її у свою фіналну добірку — упало ся девять «пошорованых» сістем.

«Тото суть файны новины про появу жывота в такых сістемах. В іншых конфіґураціях звіздны компаны можуть чінити хаос посеред планет, перемішуючі і перегріваючі їх», — пояснила Малена Райс, доцентка кафедры астрономії з Єльской універзіты, головна авторка роботы.

Тото злядованя робить нараз на два напрямі про будучі штудованя. Першый раз, у бік гляданкы іншых подобных екзопланет і штудованя условій обываности в такых сістемах. Другый раз, у бік моделованя розвою такых сістем — тадь треба щі пояснити, як праві ґравітаційне співдїяня двох звізд і протопланетного діска приводить до їх появы. Поникаєме, якы щі розвої дістануть учены в ближайшы рокы, вдякы тому згладованю.