Mar 25, 2025 Популарна наука

Середньовічні свині у компютерных бавках

Подакотрі компютерні бавкы у середньовічных сетінґах претендувут на історичну автентичность, айбо домак забывавут за єдну звірьку, без котрої си тяжко представити сілськоє ґаздувство…

Зліва: свиня у Assassin’s Creed: Valhalla; справа: свиня у XIV. сторучови, Латтреллськый Псалтырь (фол. 19v)

Учені фурт удмічавут, ож популарна култура тай пошырьовані нив стереотипы нерідко домінувут над історичнов автентичностьов, кой бесіда иде за указованя середньовічного жывота у сучасных медіах. Само собов, и бавкы не сут уйимков из сиї тенденції. У сюй статі хотів бых поговорити за часть середньовічного декора, за котру так часто забывавут «середньовічні» бавкы, айбо котра рідко трафлят у шырокый дискурс: зображованя домашньої свині.

Сесе русинськоє товмаченя вчиненоє тай опублікованоє из позволеня автора.

Свині у середньовічных компютерных бавках

У бавках, середньовічні свині обычайно ся змоделовувут из свойих сучасных сородичув: круглыма, безсерстныма звірьками з ружовов кожов и куртыма лабами. Таку псевдоісторичну свиню видиме у городостройителных стратеґіях ги Foundation, ужывацькых бавках як Medieval Dynasty авадь РПҐ — наприклад у Assassin’s Creed: Valhalla. Даже у краснуй A Plague Tale: Innocence, події котрої ся удбывавут у Франції XIV. стороча, находиме масивні привычні нам свині Айбо при тому научно установленым фактом є вто, ож середньовічна свиня узирала домак иншак, и його пудтвержує повно доказув.

Што з нима не так?

Середньовічна іконоґрафія тай останкы звірюв, найдені на археолоґічных розкопках, указувут нам, ож свиня домашня у Середні вікы была довголабов, тонков малов звірьков из довгым хоботом. Она мала угнуту, гребінчасту спину и — чим ся читаво удличат уд сучасної свої наслідниці — довгі, закручені клы. Што май важно, свиня у тоты часы была домак не безсерстов и ружовов; кожа юй ся укрывала довгов темнов серстьов. Візуално свиня была похожов на дикуна, из котрым ї часто схрещовали. Онь у сімнадцятум сторочу — кой Середні вікы ужек были далеко-далеко — домашні свині щи мали поєдны из переличеных характеристик, як указує йся ілустрація, датована роком 1610.

Сесе веде нас ид слідувучуй проблемі. У бавках часто видиме свині ґарамбуцкати ся по свинарниках авадь ходити сілськыма улицями. Айбо бігом булшины Середньовіча у Европі свині ся держали домак не у селах, ай комунално ся пасли на зугореных польох авадь у закрытых дарабах хащі, де їли плоды з дерев — наприклад оріхы, кестемені, жолуді [што ся по нашому єдным словом называт „жир“ — Прим. товм.]. У децемброви, кой свині щи были грубі уд осіннього выпасаня, подакотрых из них давали на мнясо вадь солонину. Традиція пущаня свині у хащу на жир у анґліцькуй научнуй літературі ся называла pannage [коґнат русинськых „пасти“, „пастырь“ — Прим. товм.] и была єдным из головных фіксованых прав сілськых комуніт.

Свині у середньовічных законах

Доступні нам жерела за свинарство досігавут дуже глубоко у Середні вікы вдяку тому, ож свині часто ся споминало у кодексах ранньої середньовічної Европы. Туй мож найти доста інформації за вто, як сю звірьку бечеловали у селах до 1100. року нашої еры.

Наприклад подля меровінґського закона VI. стороча, свині ся пасли у ровтах уд 25 до 50 самиць из матріархом у чолови. Докідь звірькы ся пасли за нима слідив свинопас, тай його заданя было натулко важноє, ож ун мав таку рувно леґалну защиту, як ковач.

Окрем того практично всі ранні середньовічні законодательства передпокладавут традицію выпасаня свині у хащох: у меріовінґському законі свинопасам ся давало право слобудного переміщеня хотькотрыми хащовыми путями; у лонґобардському законі ся споминат наказаня за выпасаня свині у чужуй хащи; у анґло-саксонському законі за зрубованя дерева, котроє годно было дасти притулок 30 свиням, стяговав ся штроф двараз май великый ги за малоє дерево. Далші детайлы за „жировый“ сезон читаєме у ранньых середньовічных ірландськых и валійськых жерелах; у Ірландії свині ся заганяли у хащу в авґустови, а у середньовічнюй Валлії сезон ишов уд септембра до зачатка януара.

Законы Гавела Доброго (Hywel Dda), Peniarth MS 28, ф. 60

Валійськый закон ищи дає нам відомості за цінность усякых видув свині у виді исписа компензацій, котрі ся уплачовали при крадежови. Само собов, крадіня матріарха тай (розплодного) кабана мавут майвысоку суму компензації, тай у трафунку з кабаном причинов такої оцінкы є комунална природа його хоснованя. Меровінґськый закон тоже розписує крадеж свині тай обсягує компензацію за крадеж хорошаных вепрюв, за котрых многі другі кодексы не споминавут.

Но та ци были свині на середньовічных фермах? Айно, у ранньому Середньовічу розплодні свині тай пацятка ся держали у загородах и свинарниках. Тамкы пацята помалы росли бігом трьох рокув, и лиш дорослі свині давали до ровты у хащи вадь польови. А по мірі того, як середньовічный проґрес ишов дале, а доступна хащова площа меншала, „слобудный выпас“ помалы ся заміньовав фермами — свині, удповідно, чим май дале, тым май часто сохтовали держати ближе д селови. Айбо у многых частях Европы середньовічна система хащового выпасаня дожыла до днешнього дне. А пошыреный образ середньовічної свині як головно „фермової“ звірькы тото неточность.

Скріншот *Kingdom Come: Deliverance*. Туй хоть мало май точный образ свині.

Выслідок

Як мож уліпшити зображованя свині у компютерных бавках май точным? Маймало добрі бы было, аж бы ся середньовічні свині не змальововали из сучасных гикой пуд копірку, уєдно из їхньыма ружовыми черевами тай грубыми куртыми лабами. Бавкы годні анімовати тоту всю парадну фавну — они ідеалный медіум на ламаня стереотипув и удкрытя академічных знань про май шыроку публіку. Ескапізм булшины бавлячув ачей не потревожит пара малых довголабых свини; годно быти, скоро даякый розробник узьме на ся ініціативу тай попробує указати у свому віртуалному середньовічному окруженьови покрыті серстьов свині.

Бібліоґрафія

Албумы Анселма Боетія де Боодта (1550–1632): образ из природної історії при дворі Рудолфа II. у Празі.
Banham, D. & R. Faith (2014). Anglo-Saxon Farms and Farming. Oxford University Press, Oxford.
Kreiner, J. (2020). Legions of Pigs in the Early Medieval West. Yale University Press, New Haven & London.
Kelly, F. (1997). Early Irish farming: a study based mainly on the law-texts of the 7th and 8th centuries AD. Dublin Institute for advanced studies, Dublin.
Drew, K. F. (1973). The Lombard Laws; translated and with an introduction by Katherine Fischer Drew, University of Pennsylvania Press, Philadelphia.
Drew, K. F. (1991). The Laws of the Salian Franks; translated and with an introduction by Katherine Fischer Drew, University of Pennsylvania Press, Philadelphia.
Peniarth MS 28, документ, обсягувучый Законы Гавела Доброго (Hywel Dda).
Rivers, T. J. (1977). Laws of the Alamans and Bavarians; translated, with an introduction, University of Pennsylvania Press, New York.

Русинськоє товмаченя Петра Степана Бірова вчиненоє тай опублікованоє из позволеня автора.
© Peter-Alexander Kerkhof and Leiden Medievalists Blog, 2021.