«Зелені» хмародеры

За послїдню декаду подобні проєкты могли сьте видїти не лишек у новинах тай на парадных рендерах выд дізайнерӯв тай архітекторӯв, но и у поєдных Европейськых (тай не лиш) варошах. Ініціаторы сякых проєктӯв хочут наблизити вас ид природї на єдного бока, тай на другого — рїшити проблемы из отровленым воздухом. Но ци направду исе зафунґує?

Курто за концепцію

Сись роздїл мож описати єдным речіньом: завадити косицї тай дерева на многоетажкы, котрі вже маєме. Курта бисїда.

Кидь серйозно, та концепція не є до кӯнця дефінована. Аж попробуєте глядати за тото інформацію на інтернетови, та не найдете май конкретноє вызначіня, гикой у сьому текстови. Не позиравучи на сесе, многі дізайнеры тай архітекторы, котрі сим терміном ся хоснувут, кладут сперед нас доста похожі єдна на другу концепції: провбу изкапчати довєдна многоштокову будову тай сад.

Попиля самого ростиня на балконови, такі рїшеня часто идут зпарені из провбами ґенеровати енерґію такой у тӯв хыжи: сонячні палені авадь вітряні турбіны будут прикрашати стрїху на компютерных рендерах.

Вас бы не зчудовало учути, ож класічні хмародрапы ґенерувут читаво много карбоновых вымітӯв у воздӯх. Велика концентрація чиляди у єдному містови, потреба тоты містностї луфтовати, грїти, переміщати чилядь помежи штоками, не споминавучи уже тітанічні затраты на тото обы хыжу такого формата домак покласти. Дораз третина шкодливых вымітӯв у воздух у світови идут из хыжи, а хмародрапы помежи нима сут майшкодливым тіпом. Сюды рахуєме не лиш прямі выміты CO₂ из хыжі, но и спальованя неудновльованого палива, котроє йде на ґенерацію електрикы на обслужованя сих хыжи тоже.

Значит зеленый хмародрап, як концепція, провбує ґенеровати бӯлше енерґії «на містови», уєдно из максімално возможным озелененьом тої хыжі, обы перерабляти CO₂ такой ґенерованый тов хыжов.

Ци фунґує?

Накурто можеме уповісти вам, ож сесе тотална лупина — «стояча хаща» не фунґує, не всповнят цїлї, на котрі мірит. Щи гӯрше є тото, ож сякі псевдо-еколоґічні проєкты удводят людську увагу уд реално еколоґічно-розумных проєктӯв. Но, редакція Інтерфийсы не провбує быти просто, гикой казав бы Петровцій, художниками высокого слова, та завто бизуєме ся пояснити, ож чого ипен концепція «зеленого» хмародрапа не фунґує тай є скорше шкодлива. Не мож рїшити проблемы з полуціями воздуха кидь просто завадити корчовля на фасад хыжі у недобрі продуманых мотороцентрічных варошах.

Розробникы сякых хмародрапӯв сут читаво удорвані уж фізічных реалій природы, тай не розумівут, ож задїти корч авадь дерево на высоту 50 митрӯв над земльов ото не дуже ефектівно. Дерево авадь корч — ото не просто автономный переробляч CO2, котрый си архітектор уписав у документацію, ото щи й живый орґанізм, котрый тягне за собов и всякоє другоє живоє, тай дуже любит пити.

Модерный світ уже днись має проблемы из чистов водов, не рахувучи тот факт, ож вам кроме кактуса пиля компютера треба буде поливати щи дакӯлко веліканськых корчӯв из каждого бока вашого квартіля. Порахуйте кӯлко вам треба буде платити за воду додаточно до того, што уже платите. А инчак корчі засхнут. А кидь не засхнут, а будут парадно ся чути, та у квартільови будете мати такых сосїдӯв, гикой мали бы сьте у хащи: пацканюв, потят, жукӯв тай комарӯв. Чилядь інтуїтівно буде метати туды орґанічноє (тай не лиш) смітя, бо сяк фунґує людська псіхолоґія. Тай за пару рокӯв, кидь за тым аж дуже файно не позирати, та ваш парадный сад на балконови шіковно перечинит ся на катастрофу: розплодник мушок тай пацканьох, котрі будут робити окупаційні рейды у вашу кухню. Сесе вже нич не кажеме за тото, ож ваш балкон-сад буде зношовати саму хыжу многым скорше, бо вогкӯсть тай живі орґанізмы читаво прискорят ерозію хоть-якого бетона тай плиткы.

Зкурта, така будова буде лишек недӯйдавов верзійов хыжі из садом, де сам сад вы майже не контролуєте, поливаня коштує бӯлше, як маєте з нього хӯсна, а спрятати ся выд пацканюв щи май тяжко. Ваш сад буде изїдати вашу хыжу, розрослі дерева будут нахыляти цїлу штруктуру, а удломлені йим конары будут из страшної высоты падати на люди довкола. Вже не споминаєме за тото, ож бӯлшина люди у тых квартільох не буде знати дозирати за тым садом, а платити дакому другому за убтинаня конарок на 20. етажови буде серйознов фінансовов вызвов. Ци буде плаченый дозирач сада драпати ся на 20. поверх извон, ци буде заходити через ваш квартіль изодну? А кидь вас ниє дома? А кидь потягне у вас из балкона біціґлї? Може удержованя сада из деревами на такӯв высотї ото не майраціоналноє тай легкоє рїшеня?

Но май страшноє у сьому тото, ож сяка хыжа не рїшат корїнь проблемы: шкодливі выміты у воздух. Теплова електростанція, котра буде давати електрику на обслужованя хмародрапа, буде продуковати тӯлко CO₂ за годину, кӯлко ваш сад на балконови не компенсує и за пару тыжднюв. Сонячні тай вітрові електростанції над вами тоже не будут мати много хӯсна, бо будут мати дуже малу площу ефектівного фунґованя. А головноє – кӯлко бы сьте дерев не завадили на хмародрап, вӯн ся убстане хмародрапом, а знчит буде мати ушыткі тоты проблемы, котрі має каждый другый хмародрап.

Корїнь проблемы

Проблемов є не дефіціт травы на варцабі у вашому квартільови, а планованя самого вароша. Додаточна косиця на балконови не компенсує тот факт, ож каждый динь вы годину проводите у моторови, котрый палит солярку, обы ся дӯбрати на роботу тай назад. Єден сякый зеленый хмародрап не буде годен зкопменсовати шкодливі выміты даже тых люди, котрі у нюм живут, не кажучи за сосїднї хыжі. Даже кобы си представити, ож сякых хмародрапӯв у вашому вароши 30-50% выд усьых будов, ото ай так не рїшат проблему мотороцентричности вароша. Транспортна сістема, ци скорше нидӯйдавӯсть тої сістемы, привносит бӯлше CO₂, гикой самі будовы тай люди у них.

Архітекторы, котрі проєктувут сяку будову, малювут рендеры на позадинї автомобілового пути на 6 линій… Гибы айно, на єдного бока архітектор малює тоту конкретну хыжу, а путь попри ню уже ся ґаздує вароськов управов, а не ним. Но кидь сяк, та не треба ся чинити, гибы ваш міні-проєкт направду рїшат проблему.

Олем проаналізуйме образчик повысше. Видиме на нюм маймало 69 дерев. Аж будеме іґноровати бокы будовы, котрі не видиме, де ачий тоже зерькално мусят рости дерева, маєме изгруба 70–80 дерев. Сесе може звучати гикой дуже радікална ідея, айбо автору публикації ся видит, ож из такых дерев бы было бӯлше хӯсна, обы они росли там, де йим місто — на земли. Олем побзераєме што є круг сиї хыжі: три-линійный путь, наприклад, тай чистоє поле злїва. Кидь ослободиме єдну из тых линій уд асфалта пуд біціґлішный путь удмежованый тов стӯвков дерев уд моторӯв, та читаво упростиме схему: тоты дерева руно так ефектівно будут перерабляти CO₂, котрого буде вже менше, бо там ся буде ставати менше моторӯв, а много чиляди можут преферовати біціґлї. Тай тоты дерева буде в много раз легше дозирати, бо не треба буде доправляти тоны воды на велику высоту, обы пак тоты дерева корїнями розорвали будову тай удвычі зменшили потенційный термін експлуатації хыжі.

Модерні великі вароші направду мавут серйозні проблемы из шкодливыми вымітами тай перегрівом. Но корїньом сиї проблемы є не тот факт, ож у вас ниє вӯльхы на балконови.

Алтернатівы

Реалні рїшеня сут, йих много, тай за них мож говорити дуже довго. Направду еґолоґічно-розумноє планованя вароша заслужит си не єден абзац, не окрему публикацію, а цїлу серію книг. Буде нагле смішно казати, ож треба зачинати из себе, бо зачинати треба из лобійованя свойих політикӯв на містах, обы насиловати йих пустити гроші вароша у вылїпшеня біціґлішної інфраструктуры, обы учинити варош доступный не лиш тым людьом, у котрых є мотор. Мож ся довго бити у груди, ож треба вымітовати моторы тай пересідати на біціґлю, айбо никаєме правдї в очи — міста, де моментално жиєме, ид сьому раз не готові, тай не будут готові щи декадами, кидь не зачати йих перепланововати у май безпечні тай комфортні про такый тіп доправы. Мож читаво ся доказовати, ож лїпше не сїдати у мотор, а сїсти у автобус, айбо безтолку, кидь автобусӯв у вашоє село є лиш два, тай єден из них не ходит у нидїлю.

Автор сиї публкації бизує ся вам, ож буде писати на исю тему бӯлше, тай май конструктівно у будучности.

Выхосновані жерела: CNN, archive.curbed.com, ecowatch.com, YT Adam Something, YT Climate Town