Струя плазмы з чорної дїры брызла на 23 міліоны світловых рокӯв
Исе моментално майдовга зафіксована в научному світї струя плазмы, масштабы котрої тяжко ся укладувут у голові.
Нереално великі струї плазмы, што ся вывергавут по двох сторонах чорної дїры, запримітили астрономы у телескоп европської LOFAR. Изглядователї прозвали сесе явліня на честь ґіґанта из грецької мітолоґії — Порфіріон.
Обы попробовати даяк представити собі маштаб сього тітанічного космічного обєкта, а ото 23 міліоны світловых рокӯв уд єдного кӯнця до другого, та треба 140 раз за шором изкласти нашу ґалактіку (Молочна Дорога).
Струя плазмы, за котру ся туй говорит, ото матерія, котра так и не трафила удну чорної дїры, айбо была розорвата ґравітаційов тай вывергнута гет спозад маґнетового поля надтяжкого обєкта. Ото сут заряжені іоны, електроны, тай другі дрӯбні частицї. Сякі струї сут знамі науцї уже доста давно, добрі описані щи сперед пӯв стороча, айбо донедавна раховало ся, ож сякоє явліня є нечастоє, тай не такоє веліканськоє.
Изглядованя, котроє астрономы проводили на LOFAR, найшло в сумі бӯлш як 10 000 сякых ґіґантськых струй из чорных дїр. Многі з них натӯлко великі, ож выстрїлювут далеко за границї ґалактікы, у котрӯв лежит чорна дїра, што йих вымітує.
Уважувучи на розміры Порфіріона, учені мирькувут, ож такі великі обєкты можут мати влив на космічну еволуцію. Закидь чорна дїра може втягнути у себе много матерії из дзвізд, она так само вымітує сякыми струями немало матерії в доста уддалені уд себе міста.
Порфіріон нам провказує, ож ушытко малинькоє тай великоє у космосови є даяк закапчано. На сьому прикладї мы видиме, як такый малый обєкт, як чорна дїра, може продуковати такі веліканські структуры, што ся розміром рунявут до космічної ґалактічної паучины.
— Доктор Мартейн Оей, изглядователь у Каліфорнійському Інститутї Технолоґій
По тому, як за Порфіріона стало знати, ґрупа изглядователюв, уєдно з професором Мартіном Гардкастлом, выхосновали радіо-телескопы у Індії тай на Гавайох, обы проличити, ож чорна дїра, што го зґенеровала, лежит уд нас за 7,5 міліардӯв світловых рокӯв, удну ґалактікы, што є у 10 раз май велика уд нашої. Струя Порфіріон зачала своє формованя, кой наш світ быв дораз удвычі май молодый. Приближный вік сього явліня оцїнює ся у 6,3 міліарда рокӯв.
Сміло можеме собі представити гіпотезу, ож сякі чорні дїры — а значит и сякі продуковані струї — были и май давно, май у молодых етапах формованя нашого світа. А кидь были, та мали даякый влив на формованя ґалактік тай самої ґалактічної паучины, розносячи тепло, матерію, тай маґнетовоє поле. Хотїв бым закрятати нашоє изглядованя у сього бока.
— Доктор Мартейн Оей